تیم مشاوره از چه اعضایی تشکیل می شود؟

ساختار حقوقی شرکت های مشاوره مدیریت معمولا پارتنرشیپ است. به این معنی که افراد پس از طری مراحل ترقی به پارتنر تبدیل می شوند. پارتنرها نقش بسیار والایی دارند و در واقع اصلی ترین انتظاری که از آنها می رود آوردن پروژه است. پروژه هایی که می آورند در سطح بالا توسط آنها مدیریت می شود ولی درگیری کمی در امور روزمره انجام کار دارند. 

وظایف روزمره توسط مدیر پروژه (Engagement Manager) انجام می شود. افرادی که در این پست مشغول هستند یک پله قبل از تبدیل شدن به پارتنر قرار دارند و تقریبا تمام پارتنرهای فعلی از این مرحله رد شده اند. در ساختار پارتنرشیپ به این افراد پرینسیپال (Principal) گفته می شود.

در هر پروژه ای زیر دست مدیر، دو نفر کارشناس فعالیت می کنند که در واقع تقسیم کاری که مدیر پروژه انجام داده است را جلو می برند. افرادی که در این سطح فعالیت می کنند اسوشیت (Associate) نامیده می شوند که با وجود اینکه هنوز فاصله زیادی با پارتنر شدن دارند، برای ورود به مسیر پارتنرشیپ دستچین شده اند. عموما وقتی یک نیروی با تجربه به مجموعه اضافه می شود از این مرحله به سازمان اضافه می شود.

نیروهای کم تجربه از یک سطح پایین تر و به عنوان آنالیزور (Analyst)‌ وارد مجموعه می شوند. در هر پروژه مشاوره مدیریت معمولا دو نفر آنالیزور به اسوشیت ها کمک می کنند. عمده کار آنها تحقیق، جمع آوری داده و پیاده سازی آزمایش ها و تحلیل های طراحی شده توسط اسوشیت ها است.

علاوه بر این تیم معمولا پنج نفره که در محل پروژه مستقر می شوند، دو نفر از نیروهای دفتر مرکزی هم در اختیار پروژه هستند تا نیازمندی ها را تامین کنند و ارتباطات با دفتر را برقرار کنند.

شرکت مشاوره مدیریت هم مثل هر کسب و کار دیگری قصد دارد حاشیه سود خود را بالاتر برد. قیمت ها همین الان هم بالا هستند. پس دو راهکار برای افزایش سوددهی استفاده می شود:

1. کاهش هزینه ها: این کار از طریق کار اضافه کشیدن از تیم اجرا می شود. به قول یکی از مدیران مکنزی «ما قانون ۳۵ ساعت کار در هفته رو به قدری دوست داریم که هفته ای دو بار پیاده ش می کنیم!»
2. چسباندن پروژه های بعدی به انتهای هر پروژه: ضرب المثل معروف در مورد مشاورین مدیریت «مهمانی که برای شام آمد و هیچ وقت نرفت!»

مراحل محتلف پروژه مشاوره مدیریت از ابتدا تا انتها

1. پیشنهاد:

   در پیشنهاد اولیه اسکوپ کلی کارهایی که قرار است انجام شود و تیم مجری به همراه هزینه اعلام شده (معمولا فیکس) معرفی می شود.

2. مصاحبه:

   مصاحبه پیدا کردن مشکل به قدری مهم است که بیشترین آموزش ها به کارکنان در زمینه بهبود تکنیک های مصاحبه داده می شود. مشاورین کلی کتاب در این مورد نوشته اند.

3. فرضیه:

   روش علمی مدیریت و داده محور بودن آنالیزها به معنی پیشنهاد فرضیه هایی است که قابل اثبات شدن یا رد شدن باشند.

4. اعتبارسنجی:

   آنالیز اصلی بر روی فرضیه های مختلف با استفاده از داده های پایگاه دانش و منابع بیرونی انجام می شود. ولی قضاوت مشاور نیز سندیت دارد و همه چیز داده محور نیست.

5. ارائه:

   در نهایت خروجی تحلیل ها به پیشنهادات و توصیه هایی تبدیل می شود که در قالب ارائه به مشتری تحویل داده می شوند.

افرادی که صنعت مشاوره مدیریت را شکل دادند.

در سالهای اولیه به وجود آمدن مشاوره مدیریت ماهیت وجودی این کسب و کار زیر سوال بود. همچنان هم بیشتر مشاورین خود را یک متخصص نمی دانند. ویژن مکنزی این بود که شرکت های حقوقی را کپی کند. همان طور که شرکت های بزرگ بدون مشاوره با وکلای حقوقی هیچ قدم بزرگی را بر نمی دارند، بدون استفاده از خدمات مشاورین مدیریت نیز هیچ کاری نکنند. ساختار شراکتی ای که بیشتر کسب و کارهای تخصصی در آمریکا از آن استفاده می کنند به افراد اجازه می دهد کنار هم کار کنند و همه شرکااز منافع بزرگتر بهره مند شوند تا انگیزه فعالیت انفرادی کاهش پیدا کند.

مکنزی بزرگترین برند این حوزه است و با بررسی نقش انسان ها در شکل گیری و رشد آن متوجه می شویم که چقد فرد-محور است. با وجود اینکه اسم بنیانگذار آن، جیمز مکنزی روی شرکت مانده است، پایه گذار فکری مکنزی جانشین او، ماروین باور بود. کسی که خط مشی های عملکردی را طراحی کرد و این مجموعه را مشهور کرد. بیشتر توهماتی که در مورد مشاوره مدیریت وجود دارد به فرهنگ باور بر می گردد، ذهنیتی که وارد دنیای سرگرمی هم شد و شخصیت هایی بر پایه این فرهنگ در کتابها، فیلم ها و سریال های تلویزیونی به وجود آمدند که شکل دهنده این توهم حاضر هستند.

مکنزی با سرعت خیلی خوبی رشد کرد و بعد از چند دهه کشورهای دیگر نیز به مشتریان بزرگی برای مجموعه تبدیل شدند. به جای اعزام کارشناس به این کشورها، مکنزی تصمیم به افتتاح دفاتر در کشورهای توسعه یافته گرفت. در سالهای اولیه فردی از دفتر نیویورک برای راه اندازی و مدیریت دفتر جدید در یک کشور جدید می رفت. ولی در ادامه به این نتیجه رسیدند که مدیریت بومی می تواند اثربخش تر باشد و دفاتر خارجی هم سطح دفاتر مختلف آمریکا در نظر گرفته می شدند. دو چهره تاثیر بسزایی در گسترش برند مکنزی در خارج از آمریکا داشتند. هربرت هنزلر در آلمان و کنچی اومه در ژاپن که هر یک توانایی منحصر به فردی در برخط کردن صنایع رو به پیشرفت این کشور به عنوان مشتریان وفادار مکنزی داشتند. 

تفاوت توهم (دوره باور) با واقعیت (دوره فعلی) در زمان مدیریت فرد گلاک از اواخر دهه ۸۰ تا اواسط دهه ۹۰ اتفاق افتاد. جایی که از وسعت به عمق حرکت کردند و به جای استخدام همه مشاورین از فارغ التحصیلان MBA، متخصصین حوزه های دیگر را نیز به تیم های مشاوره اضافه کردند. توجه به انباشت دانش و تبدیل شدن به مرجع گزارشات صنایع نیز از این دوره کلید خورد.

مکنزی همواره دنبال مستعدترین ها بوده است. استخدام باهوش ترین نیروهای تازه فارغ التحصیل شده و آموزش آنها برای کار بهتر از استخدام نیروهای باتجربه جواب داده. همواره مشاورین مکنزی با حس خودبرتربینی به مشتریان صحبت می کردند.

مکنزی نقش گسترده ای در شکل گیری HBS و دوره MBA داشته است. نفوذ باور در این دانشکده به قدری بالا بود که وقتی این دانشکده می خواست روش آموزش خود را از بررسی کیس به مطالعه موردی تغییر دهد به خاطر مخالفتش اجرا نشد! مک هاروارد یکی از القاب مکنزی است.

مشاوره مدیریت در ایران

حضور بازیگران بزرگ حوزه مشاوره مدیریت در کشورهای همسایه ایران نظیر آذربایجان و پاکستان نشاند دهنده این است که اگر این مجموعه های عمدتا آمریکایی اجازه فعالیت در ایران را داشتند حتما در ایران دفتر داشتند. در واقع نیاز به خدمات این مجموعه ها در ایران قطعا وجود دارد. با این وجود مشاوره مدیریت در ایران هیچ وقت به صنعت تبدیل نشده است و تعداد مشاورینی که با برند شخصی فعالیت می کنند بسیار بیشتر از مجموعه های سازمانی متمرکز است. اینکه ضعف فعالین این صنعت یا عدم انتقال تجربیات مجموعه های حرفه ای به ایران مانع ایجاد و رشد این صنعت شده یا موارد دیگری جای سوال دارد.